แมมโมแกรม 3 มิติ ( 3D Mammogram ) คืออะไร

ถ้าคำว่า 2 มิติ หมายถึง กว้าง x ยาว

3 มิติ ก็หมายถึง กว้าง x ยาว x สูง ครับ ^^

เพื่อให้เข้าใจง่ายๆ หมอขอเล่าให้ฟังแบบนี้ครับ

การทำแมมโมแกรม คือ การเอ็กซเรย์เต้านม

แต่เป็นการเอ็กซเรย์ด้วยเครื่องมือที่ถูกออกแบบมาเพื่อตรวจเต้านมโดยเฉพาะ

🎯 จาก “อนาล็อก” สู่ “ดิจิตอล” และ “ดิจิตอล 3 มิติ”

ยุค อนาล็อก

ใช้แผ่นฟิล์มเอ็กซเรย์เป็นตัวรับภาพ

มีการบีบเนื้อเต้านมร่วมด้วยให้บางลง

เพื่อลดการทับซ้อนของเนื้อเต้านมจนทึบ

ซึ่งเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยของผู้มีอายุน้อยหรือเต้านมเล็ก

ภาพในยุคนี้มีความละเอียดจำกัด และเก็บรักษายาก

ยุค ดิจิตอล

มีการปรับมาใช้ตัวรับภาพที่เป็นดิจิตอล

ให้ความละเอียดดีขึ้น ใช้รังสีน้อยลง เก็บเป็นไฟล์ได้

แต่ลักษณะภาพยังเป็น “ภาพแบนๆ 1 แผ่น” คล้ายฟิล์มเอกซเรย์ทั่วไป

ยุคที่ 3 แมมโมแกรม 3 มิติ (ชื่อจริง Digital Breast Tomosynthesis)

เป็นการพัฒนาต่อจากดิจิตอลแมมโมแกรม

หลังจากที่เครื่องบีบเนื้อเต้านมให้บางลง

ขณะตรวจ หัวฉายเอ็กซเรย์จะ “หมุนได้”

ทำให้ได้ภาพ ที่เห็นโครงสร้างของเนื้อเต้านมแยกเป็นชั้นๆ

หนาชั้นละ 1 มิลลิเมตร

และแพทย์ผู้แปลผลจะเลื่อนภาพดูทีละชั้น

ทำให้ความแม่นยำในการวินิจฉัยสูงขึ้น

ภาพ 3 มิติ ช่วยให้แพทย์

• ประเมินลักษณะ "ก้อน" ได้ดีขึ้น

• ดู "หินปูนผิดปกติ" (microcalcification) ได้แม่นยำขึ้นในหลายกรณี

• เห็น "โครงสร้างที่ถูกดึงผิดรูป" ได้ชัดเจนขึ้น

โดยเฉพาะในผู้ที่มี เต้านมหนาแน่น (Dense Breast)

ความเป็นจริงของพื้นที่ภาคตะวันออก

มีเพียง 3-4 หน่วยงานเอกชนที่มีเครื่องแมมโมแกรม 3 มิติ

และมีบางแห่งเท่านั้นที่ให้บริการโดยแพทย์เฉพาะทางเต้านม

ที่สามารถแปลผลรูปภาพร่วมกับรังสีแพทย์ (Double Reading Mammography)

เพื่อช่วยให้การแปลผล มีความรอบด้านต่อบุคคลทั้งองค์รวม

และช่วยการตัดสินใจในเคสที่ซับซ้อนมากขึ้น

เหตุผลที่ ถนะรักษ์ เลือกใช้แมมโมแกรม 3 มิติ

เพราะเราเชื่อว่า

การตรวจสุขภาพเต้านมจะมีประโยชน์สูงสุด

เมื่อตรวจเจอ “ความผิดปกติที่มีความเสี่ยงสูง” ให้เร็วที่สุด

เพื่อให้วางแผนการรักษาได้ตั้งแต่ก่อนกลายเป็นปัญหาใหญ่

ไม่ใช่เพื่อเจอมะเร็งเต้านมระยะเริ่มต้นเท่านั้น

☢️ เรื่องรังสี : ข้อเท็จจริงที่ควรรู้

แมมโมแกรมเป็นการเอ็กซเรย์รูปแบบหนึ่ง

มีการใช้รังสี แต่เป็นปริมาณต่ำมาก

ในต่างประเทศ แมมโมแกรม 3 มิติ เป็นการตรวจมาตรฐาน

เป็นที่ยอมรับว่าปลอดภัย และคุ้มค่าในการตรวจ

เคยมีการคำนวณว่าต้องตรวจถึงประมาณ 20 ครั้งต่อปี

ระดับรังสีจึงจะเริ่มเข้าใกล้ช่วงที่ถือว่าอาจมีผลเสีย

ซึ่งในทางปฏิบัติไม่เกิดขึ้นจริงในการตรวจเต้านม

และมีข้อมูลชัดเจนว่าการตรวจสม่ำเสมอช่วยลดโอกาสการเสียชีวิตได้จริง

อัลตราซาวด์ ยังสำคัญเสมอ

แม้แมมโมแกรม 3 มิติ จะให้ภาพที่มีข้อมูลและรายละเอียดมากขึ้น

แต่ในเต้านมที่มีความหนาแน่นสูง

ยังจำเป็นต้องใช้อัลตราซาวด์เพื่อตรวจร่วมด้วย

เพราะอัลตราซาวด์สามารถเห็นบางอย่างที่ไม่เห็นในแมมโมแกรมได้

ตามอ่านรายละเอียดเรื่องอัลตราซาวด์ของเราในโพสต์ต่อไปครับ