🩷 ถุงน้ำในเต้านม (Breast Cyst The Series ep.1)

ถุงน้ำในเต้านม 3 ชนิด — Simple, Complicated และ Complex Cyst

ถุงน้ำในเต้านม (Breast cyst) เป็นความผิดปกติที่พบบ่อยในผู้หญิงทุกวัย

Cyst (ซีสต์) แปลว่าถุง

ในเต้านม หมายถึง “ถุงน้ำ” ซึ่งมีได้หลายแบบ

ได้แก่ ถุงน้ำธรรมดา (simple cyst), ถุงน้ำมีปัญหา (complicated cyst) และ ถุงน้ำซับซ้อน (complex cyst)

ปัญหาคือ คนไทยส่วนใหญ่ถ้าได้ยินหมอบอกว่า “เป็นซีสต์” เกือบร้อยทั้งร้อยจะใจหล่นไปที่คำว่า “มะเร็ง” ทันที

แต่จริง ๆ แล้ว ซีสต์ส่วนใหญ่ไม่ได้กลายเป็นมะเร็งเลย

มะเร็งเต้านมส่วนใหญ่เกิดจาก “ก้อนเนื้อ” ที่เซลล์เจริญเติบโตผิดปกติและกลายพันธุ์ ส่วนถุงน้ำในเต้านมส่วนใหญ่เป็นเพียง “ช่องว่าง ที่มีน้ำเข้ามาสะสม” ไม่มีเซลล์ผิดปกติ

ดังนั้นคำที่ว่า “เป็นซีสต์แล้วเป็นมะเร็ง” จึงเป็นการใช้คำผิดที่สืบต่อกันมานานครับ

EP. แรกนี้ มาทำความรู้จักถุงน้ำให้ครบทั้ง 3 ชนิดกันก่อน 

🩷 Simple cyst — ถุงน้ำธรรมดา 

คือถุงน้ำใส ไม่มีตะกอนหรือก้อนเนื้อข้างใน ผนังบาง เรียบ

มักเกิดจากความเสื่อมของหน่วยต่อมน้ำนม (TDLU) และการคั่งของของเหลวที่ระบายออกไม่หมด

ภายในถุงน้ำไม่มีเซลล์ที่กำลังแบ่งตัวอยู่ จึงไม่กลายเป็นมะเร็ง

(จำได้ไหมครับว่า มะเร็งเกิดจากการกลายพันธุ์ตอนแบ่งตัว)

💧 Complicated cyst — ถุงน้ำมีปัญหา 

คือถุงน้ำที่ขุ่น หรือมีผนังกั้นห้องบาง ๆ ข้างใน

สาเหตุที่น้ำขุ่น ส่วนใหญ่ “ไม่มีสาเหตุ” ที่แน่ชัด อาจมีวุ้นโปรตีนลอยอยู่ในน้ำเท่านั้นเอง

แต่สิ่งที่เราระแวงคือ ถ้าน้ำขุ่นเพราะมีเลือดหรือเศษเซลล์ตาย อาจมาจากเนื้องอกเล็ก ๆ หรือมะเร็งระยะเริ่มต้นที่ยังมองไม่เห็น

อย่างไรก็ตาม ถุงน้ำแบบนี้ ส่วนใหญ่ไม่มีโรคแฝงอยู่

ความเสี่ยงเป็นมะเร็งจึง น้อยกว่า 2%

ส่วนถุงน้ำที่มีผนังกั้นบาง ๆ โดยมาก “ผนังนั้นเป็นพังผืดธรรมดา” ไม่ได้มีเซลล์ที่เจริญผิดปกติ

จึงมีโอกาสเป็นมะเร็งไม่เกิน 2% เช่นกันครับ

🩶 Complex cyst — ถุงน้ำซับซ้อน 

คือถุงน้ำที่มี ผนังหนา หรือมี “ก้อนเนื้อเล็ก ๆ” อยู่ภายในถุงน้ำ

เราจะกลัวว่าผนังที่หนาหรือก้อนนั้นอาจเป็นเนื้องอก หรือมีเซลล์ที่กำลังแบ่งตัวผิดปกติ

ถุงน้ำแบบนี้มีความเสี่ยงเป็นมะเร็งมากขึ้น

โดยทั่วไปถือว่ามีโอกาสอย่างน้อย ประมาณ 10%

และจำเป็นต้อง เจาะเอาชิ้นเนื้อจากก้อนในถุงน้ำมาตรวจ เพื่อให้แน่ใจว่าไม่ได้เป็นมะเร็ง

🌿 สรุปสั้น ๆ จากถนะรักษ์ 

ถุงน้ำเต้านมส่วนใหญ่ไม่ใช่มะเร็ง แต่เป็นการเปลี่ยนแปลงตามอายุของต่อมน้ำนม

สิ่งสำคัญคือการตรวจให้แน่ชัดว่าเป็นถุงน้ำชนิดใด เพราะบางชนิดมีความเสี่ยงที่ควรติดตาม

ถนะรักษ์เชื่อว่า “การตรวจให้ชัดตั้งแต่แรก คือการป้องกันที่ดีที่สุด”

สุดท้ายนี้ แอบหวังว่าต่อไปนี้จะไม่มีใครเรียกก้อนเนื้อว่าซีสต์เนื้ออีกแล้วนะครับ ไม่ไหวจะเพลีย

EP. ต่อไป เราจะมาอธิบายถุงน้ำแต่ละชนิดโดยละเอียด