💗 Breast Cyst The Series

EP.4 💧 ถุงน้ำซับซ้อน (Complex breast cyst) คืออะไร 

Complex cyst หมายถึงถุงน้ำที่ มีส่วนของเนื้อร่วมอยู่ภายใน

ไม่ว่าจะเป็น

• ก้อนเนื้อ (solid component) ที่ยื่นจากผนังหรืออยู่กลางถุง
  
  

• ผนังถุงหนาขึ้นกว่าปกติ (>0.5 มม.)
  
  

• โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มีเส้นเลือด (vascularity) ภายในส่วนที่เป็นเนื้อ

ถุงน้ำชนิดนี้มีโอกาสกลายเป็นมะเร็งสูงแล้ว ปล่อยไว้ไม่ได้ นัดดูไม่ได้ ต้องตรวจให้จบว่าเป็นอะไรด้วยการใช้เข็มเจาะชิ้นเนื้อเพื่อยืนยันผล และเลือกการรักษาที่เหมาะสมต่อไป

🌿 กลไกการเกิด 

ถุงน้ำซับซ้อนส่วนใหญ่เกิดจาก การเปลี่ยนแปลงของเซลล์บุผนังภายในถุง

บางส่วนของเยื่อบุเริ่มหนาตัวหรือเจริญงอกเข้าไปในโพรง กลายเป็นเนื้อเยื่อเล็ก ๆ ที่เห็นในอัลตราซาวด์

เซลล์ที่งอกนั้นอาจเป็น

• Papillary lesion (ติ่งเนื้อในถุงน้ำ)
  
  

• Atypical hyperplasia (เซลล์ผิดปกติมาก ใกล้เป็นมะเร็ง)

หรือถุงน้ำที่เห็น อาจเป็นเนื้องอกที่มีการเกิดโพรงขึ้นในก้อน หรือมะเร็งที่มีการตายบริเวณด้านใน (cystic degeneration) หรือมะเร็งที่มีการผลิตมูก (mucin producing) ซึ่งเป็นชนิด (subtype) ที่พบน้อย แต่มีความสำคัญเพราะเป็นมะเร็งชนิดที่มีความดุน้อยมาก (favorable subtype)

🩺 ความเสี่ยงและแนวทางการดูแล 

จากสถิติและเกณฑ์ของ ACR BI-RADS

• Complex cyst มีความเสี่ยงเป็นมะเร็งประมาณ 10–30%
  
  ขึ้นอยู่กับลักษณะของก้อนและอายุของผู้ป่วย
  
  จึงจัดอยู่ในกลุ่ม BI-RADS 4 ซึ่งต้องทำการ เจาะชิ้นเนื้อเพื่อวินิจฉัย (biopsy)
  
  

หมอมักเลือกใช้วิธีเจาะแบบ Core needle biopsy (CNBx) หรือบางกรณีอาจใช้ VABB (Vacuum-assisted biopsy)เพื่อเพิ่มความแม่นยำในการเก็บตัวอย่างจากบริเวณที่สงสัยมากที่สุด *ถนะรักษ์ทำได้ทั้งสองอย่างในวันที่ตรวจเลยนะครับ และทราบผลชิ้นเนื้อภายใน 2-5 วัน

เพื่อให้ได้ชิ้นเนื้อจาก “ก้อนที่อยู่ในถุงน้ำ” มาตรวจโดยตรง

💉 ทำไมถึงต้องเจาะ 

เพราะผลชิ้นเนื้อ คือ ตัวตัดสินว่าต้องทำอะไรต่อไป

ผลชิ้นเนื้อออกมาเป็นได้ทั้ง เนื้องอกธรรมดาที่ไม่จำเป็นต้องเอาออก, เนื้องอกที่มีความเสี่ยงสูงซึ่งการเอาก้อนออกคือการป้องกันมะเร็งที่คุ้มค่าที่สุดเพราะเอาออกตั้งแต่ยังไม่กลายเป็นมะเร็ง หรือ แย่ที่สุดผลเจาะชิ้นเนื้อเป็นมะเร็งก็จะได้รีบรักษาดีกว่าที่จะปล่อยให้โตไปเรื่อย ๆ

💬 เมื่อเจาะตรวจแล้ว 

ประมาณ 70–80% ของ complex cyst เป็นรอยโรคธรรมดา (benign lesion)

เช่น papilloma หรือ apocrine metaplasia

แต่ 20–30% เป็นรอยโรคที่มีเซลล์ผิดปกติเสี่ยงสูงหรือมะเร็งระยะต้น

ดังนั้น การเจาะไม่ได้หมายถึง “หมอสงสัยมะเร็งแน่ ๆ”

แต่คือการ “ไม่ยอมปล่อยความไม่แน่ใจ ให้กลายเป็นความผิดพลาดที่ยอมรับได้”

🌸 สรุปปิดท้ายตอน Complex breast cyst 

“ถุงน้ำซับซ้อน” ฟังดูซับซ้อนตามชื่อ เพราะมันไม่ใช่แค่ของเหลวที่คั่งอยู่เฉย ๆ อีกต่อไป แต่เริ่มมี “เซลล์ที่อาจจะร้าย” ที่กำลังเปลี่ยนแปลงอยู่ภายใน

และการเจาะตรวจ คือวิธีเดียวที่จะทำให้แน่ใจว่า สิ่งที่อยู่ในนั้น… เป็นเพื่อนที่เราปล่อยไว้ได้ หรือศัตรูที่ควรกำจัดก่อนสายเกินไป

ถุงน้ำซับซ้อน (Complex breast cyst) เป็นถุงน้ำที่มีเนื้อเยื่อเจริญอยู่ภายใน จึงมีโอกาสเป็นมะเร็งมากกว่าถุงน้ำชนิดอื่น และต้องตรวจต่อด้วยการเจาะชิ้นเนื้อ

ที่ถนะรักษ์ เราเชื่อว่า “ความชัดเจนสำคัญที่สุด”

เพราะทุกการกำจัดก้อนที่มีความเสี่ยงสูง คือชีวิตที่ได้รับการปกป้องไว้ก่อนสายเกินไป