Complex cyst หมายถึงถุงน้ำที่ มีส่วนของเนื้อร่วมอยู่ภายใน
ไม่ว่าจะเป็น
ก้อนเนื้อ (solid component) ที่ยื่นจากผนังหรืออยู่กลางถุง
ผนังถุงหนาขึ้นกว่าปกติ (>0.5 มม.)
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มีเส้นเลือด (vascularity) ภายในส่วนที่เป็นเนื้อ
ถุงน้ำชนิดนี้มีโอกาสกลายเป็นมะเร็งสูงแล้ว ปล่อยไว้ไม่ได้ นัดดูไม่ได้ ต้องตรวจให้จบว่าเป็นอะไรด้วยการใช้เข็มเจาะชิ้นเนื้อเพื่อยืนยันผล และเลือกการรักษาที่เหมาะสมต่อไป
ถุงน้ำซับซ้อนส่วนใหญ่เกิดจาก การเปลี่ยนแปลงของเซลล์บุผนังภายในถุง
บางส่วนของเยื่อบุเริ่มหนาตัวหรือเจริญงอกเข้าไปในโพรง กลายเป็นเนื้อเยื่อเล็ก ๆ ที่เห็นในอัลตราซาวด์
เซลล์ที่งอกนั้นอาจเป็น
Papillary lesion (ติ่งเนื้อในถุงน้ำ)
Atypical hyperplasia (เซลล์ผิดปกติมาก ใกล้เป็นมะเร็ง)
หรือถุงน้ำที่เห็น อาจเป็นเนื้องอกที่มีการเกิดโพรงขึ้นในก้อน หรือมะเร็งที่มีการตายบริเวณด้านใน (cystic degeneration) หรือมะเร็งที่มีการผลิตมูก (mucin producing) ซึ่งเป็นชนิด (subtype) ที่พบน้อย แต่มีความสำคัญเพราะเป็นมะเร็งชนิดที่มีความดุน้อยมาก (favorable subtype)
จากสถิติและเกณฑ์ของ ACR BI-RADS
Complex cyst มีความเสี่ยงเป็นมะเร็งประมาณ 10–30%
ขึ้นอยู่กับลักษณะของก้อนและอายุของผู้ป่วย
จึงจัดอยู่ในกลุ่ม BI-RADS 4 ซึ่งต้องทำการ เจาะชิ้นเนื้อเพื่อวินิจฉัย (biopsy)
หมอมักเลือกใช้วิธีเจาะแบบ Core needle biopsy (CNBx) หรือบางกรณีอาจใช้ VABB (Vacuum-assisted biopsy)เพื่อเพิ่มความแม่นยำในการเก็บตัวอย่างจากบริเวณที่สงสัยมากที่สุด *ถนะรักษ์ทำได้ทั้งสองอย่างในวันที่ตรวจเลยนะครับ และทราบผลชิ้นเนื้อภายใน 2-5 วัน
เพื่อให้ได้ชิ้นเนื้อจาก “ก้อนที่อยู่ในถุงน้ำ” มาตรวจโดยตรง
เพราะผลชิ้นเนื้อ คือ ตัวตัดสินว่าต้องทำอะไรต่อไป
ผลชิ้นเนื้อออกมาเป็นได้ทั้ง เนื้องอกธรรมดาที่ไม่จำเป็นต้องเอาออก, เนื้องอกที่มีความเสี่ยงสูงซึ่งการเอาก้อนออกคือการป้องกันมะเร็งที่คุ้มค่าที่สุดเพราะเอาออกตั้งแต่ยังไม่กลายเป็นมะเร็ง หรือ แย่ที่สุดผลเจาะชิ้นเนื้อเป็นมะเร็งก็จะได้รีบรักษาดีกว่าที่จะปล่อยให้โตไปเรื่อย ๆ
ประมาณ 70–80% ของ complex cyst เป็นรอยโรคธรรมดา (benign lesion)
เช่น papilloma หรือ apocrine metaplasia
แต่ 20–30% เป็นรอยโรคที่มีเซลล์ผิดปกติเสี่ยงสูงหรือมะเร็งระยะต้น
ดังนั้น การเจาะไม่ได้หมายถึง “หมอสงสัยมะเร็งแน่ ๆ”
แต่คือการ “ไม่ยอมปล่อยความไม่แน่ใจ ให้กลายเป็นความผิดพลาดที่ยอมรับได้”
“ถุงน้ำซับซ้อน” ฟังดูซับซ้อนตามชื่อ เพราะมันไม่ใช่แค่ของเหลวที่คั่งอยู่เฉย ๆ อีกต่อไป แต่เริ่มมี “เซลล์ที่อาจจะร้าย” ที่กำลังเปลี่ยนแปลงอยู่ภายใน
และการเจาะตรวจ คือวิธีเดียวที่จะทำให้แน่ใจว่า สิ่งที่อยู่ในนั้น… เป็นเพื่อนที่เราปล่อยไว้ได้ หรือศัตรูที่ควรกำจัดก่อนสายเกินไป
ถุงน้ำซับซ้อน (Complex breast cyst) เป็นถุงน้ำที่มีเนื้อเยื่อเจริญอยู่ภายใน จึงมีโอกาสเป็นมะเร็งมากกว่าถุงน้ำชนิดอื่น และต้องตรวจต่อด้วยการเจาะชิ้นเนื้อ
ที่ถนะรักษ์ เราเชื่อว่า “ความชัดเจนสำคัญที่สุด”
เพราะทุกการกำจัดก้อนที่มีความเสี่ยงสูง คือชีวิตที่ได้รับการปกป้องไว้ก่อนสายเกินไป